top of page
Yazarın fotoğrafıProf. Dr. Burhan Uslu

Arka Çapraz Bağ Zedelenmeleri


Arka çapraz bağ (AÇB), tibianın femur üstünde aşırı geri gitmesini önler. AÇB zedelenmeleri, Ön çapraz bağ (ÖÇB) zedelenmelerine göre daha az instabiliteye neden olduklarından tanı konulmayabilir. Bununla birlikte eğer AÇB çok ciddi zedelenirse ya da buna ilave olarak diğer diz dokularında zedelenme mevcut ise kişi dizini unstabil hisseder, boşalmalar olur. Zedelenmenin tipine ve şiddetine bağlı olarak diğer dokular AÇB ile birlikte zedelenebilir. Menisküs zedelenmesi, yan bağlarda (İç ve Dış) zedelenme, ÖÇB zedelenmesi ve kıkırdak ve kemikte zedelenme olabilir. AÇB kısmi ya da tam olarak zedelenebilir. Hiçbir zaman kendi kendine iyileşmez.

AÇB değişik yollarla zedelenebilir, fakat en sık olarak tibia kemiğine önden gelen darbe sonrası zedelenir. Bu darbe sonrası tibia, femur üstünden geri gider ve AÇB zedelenir. Dönme zorlamaları ya da yandan gelen darbeler sonrasıda dizin aşırı bükülmesi ya da düz hale gelmesi sonucu AÇB zedelenebilir. AÇB tek başına zedelenince fazla bir bulgu vermeyebilir. Eğer dizde diğer yapılarda da zedelenme mevcut ise ağrılı, şiş ve boşlukta hissedilen, stabil olmayan bir diz hissedilir. AÇB yırtığında dizin öne ve arkaya hareketi çok rahat olur, bir boşalma mevcuttur. Zedelenme anında yapılacak röntgen kontrolü , kırık olup olmadığı yönünden bize fikir verir. MRI bize AÇB yırtığı hakkında detaylı bilgi verir ve klinik muayene bulgularını destekler. Çalışmalarda AÇB zedelenmelerinde erken artrit yani kireçlenme görüldüğü gösterilmiştir.

AÇB zedelenmelerinde tedavi zedelenmenin şiddetine ve diğer ilave zedelenmelerin olup olmamasına bağlı olarak değişir. Öncelikle koltuk değneği, istirahat, bandaj ya da dizlik ve antienflamatuvar ilaçlarla zedelenmiş dizde şişliğin ve ağrının azaltılması amaçlanır. AÇB zedelenmesinden sonra amaç kişinin eski aktivitesini kazanmaktır, yani dizin eski stabilitesi ve fonksiyonlarını kazanmaktır. Diz rehabilitasyon programları ( kuvvet ve esneklik egzersizleri, aerobik kondisyon, propıoseption) ile diz stabilite ve fonksiyonları kazanılmaya çalışılır. Bazı kişilerde cihaz kullanmakla stabiliteye kavuşulabilinir. Bazı kişilerde stabilite sağlamak için cerrahi müdahele gerekebilir. En ideal tedaviye rağmen zedelenmiş diz eski haline dönmeyebilir ve kişi faaliyetlerini değiştirmelidir.

bottom of page