Adım başı bir düşme, yaralanma ya da sakatlıkta hemen her gün artık kanıksadığımız “Buz kompresi yaptın mı?” sorusu ile karşılaşıyoruz. Sakatlık ya da zedelenme sonrası ilaç olmayan tek ağrı kesici olması dolayısıyla Buz Kompresi bu yazımızın başlığı oldu.
Ağrılı ya da zedelenen yere uygulanan buz kompresi ağrıyı geçirebilir. Zedelenme sonrası o bölgede kanama olur ve bunun devamı ve orada kalması iyileşme sürecini geciktirir. Zedelenen bölgenin istirahati ve yükseltilmesinin yanı sıra buz kompresinin yararı mevcuttur.
Zedelenmenin hemen sonrasında uygulanan buz kompresi, şişliği, kanamayı, spazmı, ağrı ve enflamasyonu azaltır. Mutlaka ilk 24 - 72 saat içinde uygulanmalıdır.
Niçin Buz kompresi uyguluyoruz?
Şişlikte o bölgedeki hücrelerde oksijen miktarı azalır ve bu hücre harabiyetine neden olur. Buz kompresi kan damarlarında büzüşmeye neden olarak kanama ve şişliği azaltır. Böylece harabiyet azalmış olur. Buz kompresi uygulandığında, ciltde sinir uçlarını etkiler (ağrı receptörlerini etkiler) ve uyuşukluk, duyu azalması olur. Bu arada soğuk adale spazmını, enflamasyonu önler. Böylece ağrı yanında şişlik olmasını da önlemiş olur.
Peki buz kompresini ne kadar süre ile uygulamalıyız?
Zedelenen bölgedeki yağ miktarı ve zedelenmenin derinliği bu sürede etkilidir. Az yağlı bölgelerde 10 dakika yeterlidir. Fazla yağlı bölgelerde 20-30 dakika uygulanmalıdır. Adale gerilme ve kanamalarında uzun süreli uygulamalar gerekmektedir. Ancak akıldan çıkartılmaması gereken önemi bir husus, çok uzun süreli buz kompresininde dokularda harabiyet yapacağıdır.
Ne sıklıkla yapalım ki faydalı olsun?
Tendinitlerde ya da yüzeysel adale zedelenmelerinde günde 2-3 defa yeterlidir. Ancak ağrı ve adele spazmı fazla ise daha sık uygulanabilir. Zedelenmenin şiddetine göre bazen uygulama süresi uzayabilir. Kullanacağınız buzun ya da jellerin derin dondurucuda tam donması gerekmektedir.
Nelere dikkat etmeliyim?
Genellikle kırılmış buzları jel uygulamasına tercih etmekteyiz. Bunun yanı sıra omuz ya da dirsekte buz kompresi uygulamalarında hazır bezelye paketleri kullanılabilir. Topuk dikeni ya da plantar fasiit’te ufak plastik su şişeleri derin dondurucudan alınıp yerde merdane gibi çevrilerek uygulama yapılır. Bunları cildimize uygularken mutlaka araya bir ince havlu yada tülbent koymamız gerekmektedir. Direk cilde gelen uygulanan buzda ciddi yanıklar açığa çıkabilir.
Buz uygulaması sırasında üzerinizde bulunan elbise çıkartılmalıdır, elbise üzerinden buz kompresi uygulanmaz. Uygulama sırasında cildin kuru olmasına dikkat ediniz. Buz ile kompres sırasında masaj yapabilirsiniz. Bu 5 dakikayı geçmemelidir. Cildinizde herhangi bir kızarıklık anında buz kompresine son vermelisiniz. Genellikle 72 saat içinde ağrı ve şişlik azalır yada geçer. Daha sonra rehabilitasyonda sıcak uygulaması yapılabilir.