Düşünün önemli bir toplantıdasınız ya da bir eve konuk olarak gittiniz, Ayak kokusu hele böyle kapalı ortamlarda hem sizi hemde çevrenizi çok rahatsız edecektir. Ayak kokması sadece koku olarak değil ayak sağlığı yönünden de rahatsız edici bir durumdur.
Peki niçin herkesin değilde bazılarının ayağı kokuyor? Ayak kokusu iki nedenle olabilir. Giydiğiniz ayakkabı ve ayağınızın terlemesi ayak kokusu nedenidir. Terlemeniz ve bakteriler ayakkabınızın ve çoraplarınızın kokmasına neden olur. Öyleyse ayak kokularına yönelik bir tedavide bütün dikkatimizi terlemeye ve giydiğimiz çorap, ayakkabıya vereceğiz. Ayaklarımız ve ellerimiz vücudun diğer bölgelerine nazaran daha fazla terbezi içerirler. Santimetrekarede takriben 1500 terbezi bulunmaktadır. Bazen ailevi olarak elleriniz fazla terleyebilir ancak bu kokulu ayaktaki gibi herhangi bir koku yaymaz.
Ellerimiz hava ile temastadır ve ter burada buharlaşır ve havaya karışır.
Ayağımız ise ayakkabının içindedir ve burada ısı 37 dereceye kadar çıkabilir. Nemli ve karanlık bir ortamda terleme, bakteri için iyi bir üreme ortamıdır. Bakteri isovalerik asit salgılar ve bu ayak kokusunu yaratan maddelerden birisidir. Çok nemli ortamlarda daha çok bakteri ürer ve daha fazla koku olur. Kokan ayak bazen genetik olarak olabilir, buna hiperhidrozis ya da aşırı terleme ismi veririz ve daha çok erkeklerde görülür. Stres, bazı ilaçlar, sıvı alınımı ve hormonal değişiklikler terlemeyi artırabilir.
Peki ayak kokusunu nasıl önleyeceğiz. Başlangıçta, vakit geçirmeden yapılacak basit müdahaleler ile bu kontrol altına alınabilir.
İyi bir ayak bakımı ile bakteri seviyesi en aza indirilebilir. Günde gerekirse birkaç kez ılık su ve sabun ile ayak yıkanır ve iyice kurulanır. Ayak nemli bırakılmaz. Günde en az 2 kere ayakkabı ve çorap değiştirilir. Sık sık bebek talk pudrası ya da ayak pudraları ile ayağınız pudralanmalıdır. Ayak parmakları arasında mantar olup olmadığına bakılır. Gerekirse bir cild doktoruna başvurulur.
Kalın ve yumuşak çoraplar ayağınızdaki nemi alır. Yün ve diğer ter emen maddelerden yapılan çoraplar en idealidir. Naylon çorap ve plastik ayakkabı giymekten kaçınmak gerekir. Ayağınızın rahat nefes alabileceği maddelerden yapılan ayakkabılar giymelisiniz. Yazın sandalet giyiniz.
Aynı ayakkabıyı üstüste iki gün giymeyiniz. Eğer sıklıkla spor ayakkabı giyiyorsanız diğer bir çifti daima kuru vaziyette tutunuz. Giyme aralarında diğer ayakkabınızı en az 24 saat açık havada tutunuz. Eğer koku gitmiyorsa bu ayakkabınızı kullanmamanız gerekmektedir ve derhal atınız.
Çorabı kapalı ayakkabılar ile giyiniz. Kapalı ayakkabıları çorapsız asla giymeyiniz.
Bu önleyici tedbirler atlet ayağı içinde geçerlidir, ancak atlet ayağında mantar enfeksiyonu olduğu için antibakteriyel ilaçlar etkisizdir. Burada antifungal pudralar kullanılır.
Devam eden ayak kokusu ya enfeksiyon ya da ailesel genetikden kaynaklanan fazla terleme sonrasıdır. Böyle durumlarda mutlaka doktora görünmelisiniz. Burada size verilecek ilacı yatarken ayağınıza sürer ve ayağınızı bir naylon ya da strech film ile sararsınız. Çay suyu ile yapılacak 30 ar dakikalık ayak banyosunun faydası olacaktır. Çayın içindeki tannik asit bakterileri öldürür ve gözenekleri kapatır. Böylece ayak daha uzun süre kuru kalmış olur. 2 adet poşet çay konulmuş 5-6 bardak suyu 15 dakika kaynatıp üzerine 5-6 bardak su ilave edin ve kova veya leğene koyunuz ve bunun içine ayağınızı su ılıdığı zaman koyup, ayak banyonuzu yapınız.
İontoforez ya da elektrolizis fazla terlemeyi azaltabilir. Ancak özel ekipman ve bu işi bilen uzman kişiler gerektirir . Şiddetli terleme durumlarında ameliyat gerekebilir. Terlemeyi kontrol eden sinirler kesilir ya da o bölgeye botoks uygulaması yapılabilir.
